Η Ωραία Ελένη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εισαγωγή

Η Ωραία Ελένη, αυτή η γυναίκα που, όπως ισχυρίστηκαν πολλοί ανά τους αιώνες, η ομορφιά της ήταν αρκετή για να προκαλέσει τον Τρωικό πόλεμο, δεν είναι απλώς ένα μυθικό πρόσωπο. Η Ωραία Ελένη ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες – από τον Όμηρο μέχρι τον Ευριπίδη και από τον Όφενμπαχ μέχρι την Ωραία Ελένη του Κορνήλιου Σελαμσή, είναι το ίδιο πρόσωπο που πάνω του καθρεφτίστηκαν τόσες ιδέες και αφορμές για καλλιτεχνική δημιουργία. Η λιμπρετίστα Αλεξάνδρα Κ* μάς παρουσιάζει την Ωραία Ελένη όπως τη φαντάστηκε και την έπλασε στην όπερα Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ.

Η λιμπρετίστα Αλεξάνδρα Κ* μάς παρουσιάζει την Ωραία Ελένη όπως τη φαντάστηκε και την έπλασε στην όπερα Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ.

Τα κείμενα που ακολουθούν υπογράφει η Άρτεμις Ιγνατίδου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 / ΙΔΕΑ Η ΑΝΘΡΩΠΟΣ;

Ιδέα ή άνθρωπος;

Ας μιλήσουμε λοιπόν για μια ιδέα που ονομάζεται «Ελένη». Εσείς τη γνωρίζετε είτε από το σχολείο, είτε από την όπερα που συζητάμε εδώ, είτε δεν την ξέρετε και καθόλου. Η «Ελένη» όμως, η λαμπερή, η μοιραία, η ζηλευτή, η καταραμένη, η Ωραία Ελένη, είναι μια μυθική γυναίκα της αρχαιότητας που, όπως πολλές άλλες, πλάστηκε από τους ποιητές και τους φιλοσόφους της αρχαιότητας για να εκφράσει ζητήματα και ανησυχίες της κάθε εποχής στην οποία επανεμφανίστηκε.

Πανέμορφη και καταραμένη η «Ελένη» καθ’ όλη την αρχαιότητα, όχι όμως για κάποιο κακό που έπαθε η ίδια, αλλά για το κακό που προξένησε η ομορφιά της. Η «δύναμη» της γυναίκας να καταστρέψει την κοινωνία της με τον ερωτισμό της και το «ασυγκράτητο» πάθος που «προκαλεί» στους άντρες είναι συχνό αφήγημα στην αρχαιοελληνική παράδοση.

Η Ωραία Ελένη σε ζωγραφικό έργο της Έβελυν Ντε Μόργκαν [Evelyn De Morgan].

Έβελυν Ντε Μόργκαν, Η Ωραία Ελένη, λάδι σε καμβά, 1898. Evelyn De Morgan, Public domain, via Wikimedia Commons.

Ο έλεγχος της ανεξαρτησίας των γυναικών από τους κοινωνικά ανώτερους άντρες θεωρείται σχεδόν επιβεβλημένος και στην αρχαία Ελλάδα. Οι γυναίκες δεν αποκτούν ποτέ δικαιώματα πολίτη, παραμένουν πάντοτε υπό την κηδεμονία κάποιου αρσενικού μέλους της οικογένειας, σαν παιδιά.1R. Blondel 2013, Helen of Troy. Beauty, myth, devastation, σ. 10-12.

Η Ωραία Ελένη σε ζωγραφικό έργο του Χένρυ Χίντερμαϊστερ [Henry Hintermeister].

Χένρυ Χίντερμαϊστερ, Η Ωραία Ελένη, 1929. Henry Hintermeister, Public domain, via Wikimedia Commons.

Η Σαπφώ σε άγαλμα του Κλωντ Ραμέ [Claude Ramey] (1801), Μουσείο Λούβρου.

Κλωντ Ραμέ, Σαπφώ, 1801, Μουσείο Λούβρου. Claude Ramey, Public domain, via Wikimedia Commons.

Ταυτόχρονα όμως, από τις γυναίκες πηγάζει σημαντική δύναμη. Μέσω προσοδοφόρων γάμων μεταφέρονται περιουσιακά στοιχεία και μέσω της αναπαραγωγής δημιουργούνται νέοι πολίτες. Προσοχή! Κανένα από αυτά τα δύο γεγονότα δεν τις ευνοεί, καθώς δεν είναι οι ίδιες πολίτες και δεν έχουν δικαίωμα κατοχής περιουσίας. Όμως παντρεύονται, ενώνουν οικογένειες και γεννούν, και άρα θεωρούνται πολύτιμες.2W. Allan (επιμ.) 2008, Euripides: Helen, σ. 50, 52. Άμα είναι και θελκτικές, αποκτούν «δύναμη» που απειλεί την ευημερία και την ισορροπία της κοινωνίας, καθώς μπορούν να ασκήσουν επιρροή πάνω στους άντρες που κατέχουν την εξουσία. Με άλλα λόγια, καθώς οι ίδιες δεν ασκούν κανέναν πολιτικό ή οικονομικό ρόλο στην κοινωνία, η επιρροή τους στους άντρες πρέπει να ελεγχθεί μήπως και γίνει κάποιο ατύχημα. Διόλου παράλογο, λοιπόν, η «φύση» της γυναίκας να συζητηθεί τόσο εκτενώς στην αρχαία Ελλάδα, ειδικά από τη στιγμή που ταυτόχρονα ορίζει τη θέση και τις υποχρεώσεις των αντρών. Γιατί μπορεί το όνομα του έργου να είναι «Ελένη», όμως οι συγγραφείς –εκτός της Σαπφώς– είναι άντρες, το κοινό του θεάτρου είναι κατά πλειοψηφία ανδρικό και η πολιτική και κοινωνική δύναμη είναι σίγουρα στα χέρια μιας μειοψηφίας αντρών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 / Η ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Η Ελένη του Ευριπίδη

Μέσα σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο, πολλοί αρχαίοι Έλληνες ποιητές και φιλόσοφοι εξερεύνησαν την ιδέα μιας «Ελένης», την ιδέα δηλαδή της ηθικής και φυσικής επιρροής του γυναικείου φύλου στην κοινωνία τους.

Αντίστοιχα εξερεύνησαν κι άλλες περιπτώσεις και καταστάσεις: δημιούργησαν Αντιγόνη, Κλυταιμνήστρα, Ορέστη, Βάκχες, Αγαμέμνονα και Βάτραχους για να δουν επί σκηνής διάφορα θέματα που τους απασχολούσαν και για να συνυπολογίσουν παράγοντες όπως η «τύχη», η «μοίρα», η «ηθική» και η «δικαιοσύνη» στην ανθρώπινη ζωή. Η ομηρική «Ωραία Ελένη», εκείνη που απήχθη και υπήρξε «αφορμή» για τον Τρωικό πόλεμο, ήταν η πρώτη «Ελένη» που απέκτησε τόση σημασία στη μυθική παράδοση κι από τότε κι έπειτα καθ’ όλην την αρχαιότητα η κακομοίρα η «Ελένη» έγινε συνώνυμο της καταστροφής.

Η αποβίβαση της Ελένης της Τροίας του Γιάκοπο Αμιγκόνι [Jacopo Amigoni].

Γιάκοπο Αμιγκόνι, Η αποβίβαση της Ελένης της Τροίας, λάδι σε καμβά. Jacopo Amigoni, Public domain, via Wikimedia Commons.

Στο σχολείο, για παράδειγμα, μάθαμε την Ελένη του Ευριπίδη. Ο Ευριπίδης έδειξε τόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη μελέτη του γυναικείου φύλου, που ο Αριστοφάνης τον σχολίασε στις κωμωδίες του. Δεκατρία από τα δεκαεννιά έργα του Ευριπίδη που διασώζονται έχουν γυναίκες ως πρωταγωνίστριες, η θεματολογία τους περιστρέφεται συχνά γύρω από τις σχέσεις των δύο φύλων στην κοινωνία και οι ηρωίδες του μοιράζονται επί σκηνής την έμφυλη εμπειρία τους, εκφράζουν δηλαδή το πώς είναι να ζεις ως γυναίκα στην κοινωνία.3R. Blondel – M.-K. Gamel – N. S. Rabinowitz – B. Zweig (μτφρ.-επιμ.) 1999, Women on the Edge. Four plays by Euripides (Alcestis, Medea, Helen, Iphigenia at Aulis), σ. 80-81. Στο ρεπερτόριο της όπερας, μπορεί κανείς να συναντήσει πολλές διαφορετικές εκδοχές τραγικών ηρωίδων, όπως για παράδειγμα αυτήν της Λουτσίας ντι Λαμμερμούρ από την ομώνυμη όπερα του Γκαετάνο Ντονιτσέττι (τη βλέπουμε στις παρακάτω εικόνες).

Λουτσία ντι Λαμμερμούρ του Γκαετάνο Ντονιτσέττι, σε μουσική διεύθυνση Πιερ Ντυμουσσώ, σκηνοθεσία Κέιτι Μίτσελ, αναβίωση σκηνοθεσίας Ρόμπιν Τέμπατ, σκηνικά και κοστούμια Βίκι Μόρτιμερ. Χριστίνα Πουλίτση (Λουτσία), Γιάννης Χριστόπουλος (Εντγκάρντο). Εθνική Λυρική Σκηνή, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, 2019. Φωτογραφία Ανδρέας Σιμόπουλος.

Λουτσία ντι Λαμμερμούρ του Γκαετάνο Ντονιτσέττι, σε μουσική διεύθυνση Πιερ Ντυμουσσώ, σκηνοθεσία Κέιτι Μίτσελ, αναβίωση σκηνοθεσίας Ρόμπιν Τέμπατ, σκηνικά και κοστούμια Βίκι Μόρτιμερ. Χριστίνα Πουλίτση (Λουτσία). Εθνική Λυρική Σκηνή, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, 2019. Φωτογραφία Ανδρέας Σιμόπουλος.

Αν και πιο φιλικός προς την «Ελένη» σε σχέση με άλλες εκδοχές που την καταδικάζουν ως καταστροφική για την κοινωνία της, ακόμη και η «Ελένη» του Ευριπίδη δεν μπορεί να θεωρηθεί ριζοσπαστική ως προς την αντιμετώπιση του γυναικείου φύλου. Η «Ελένη» παρουσιάζεται εδώ ως θύμα των περιστάσεων, όμως η τραγωδία δεν επιδιώκει σε καμία περίπτωση να ασκήσει κριτική πάνω στην ηγεμονία της ανδρικής σκέψης και δράσης, ή στην ποιητική παράδοση που συνδέει τη γυναικεία φύση με την καταστροφή. Έτσι κι εδώ η «Ελένη» παραμένει δέσμια της «φύσης» της, μια όμορφη και –τουλάχιστον κατά λάθος– καταστροφική γυναίκα, που πρέπει να ελεγχθεί από τον άντρα της.4W. Allan (επιμ.) 2008, Euripides: Helen, σ. 55.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 / Η ΕΛΕΝΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Η Ελένη στο Παρίσι

Tι κάνει λοιπόν αυτήν τη σατανικά πανέμορφη «Ελένη» να εμφανιστεί στη γαλλική οπερατική σκηνή το 1864; Σίγουρα όχι κάποια ηθική ή πολιτική αναζήτηση εκ μέρους των δημιουργών της. Ίσως μάλλον και το αντίθετο.

Παρτιτούρα του 19ου αιώνα με δημοφιλή αποσπάσματα της οπερέτας Η Ωραία Ελένη του Ζακ Όφενμπαχ. Gustave Donjean, Public domain, via Wikimedia Commons.

Όταν ο Γερμανός συνθέτης Ζακ Όφενμπαχ [Jacques Offenbach] ξεκίνησε την καριέρα του στο Παρίσι, ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ΄ ασκούσε απόλυτο έλεγχο στο περιεχόμενο της θεατρικής παραγωγής για να βεβαιωθεί πως δεν θα εξαπλωθούν τίποτα επαναστατικές ιδέες.5The Cambridge Companion to Operetta, σ. 73 [pdf]. Έτσι ο Όφενμπαχ εισήγαγε και έχτισε την καριέρα του στο είδος που ονομάζουμε οπερέτα, ένα είδος που χάριζε μουσική διασκέδαση, απέφευγε τα πολιτικά σχόλια και θεωρείται πρόγονος του σημερινού μιούζικαλ. Κι ο Όφενμπαχ διέπρεψε σε αυτό. Όχι απλά έγραψε εκατό έργα μουσικού θεάτρου κατά τη διάρκεια της καριέρας του, αλλά το θέατρο το οποίο άνοιξε έκανε μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι. Το 1864 λοιπόν, μετά την επιτυχία του προηγούμενου έργου του, Ο Ορφέας στον Άδη [Orphée aux enfers], αποφάσισε να ανεβάσει μια εκδοχή του μύθου της Ελένης, καθώς τα αρχαιοελληνικά θέματα ήταν δημοφιλή στο Παρίσι εκείνη την περίοδο. Κι έτσι γεννήθηκε η Ωραία Ελένη, μια κωμική οπερέτα τόσο δημοφιλής που παίχτηκε 700 φορές στο Παρίσι και μέσα στα επόμενα έξι χρόνια ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το θέμα αυτής της «Ελένης» μπορεί να φαίνεται αρχαιοελληνικό, όμως όπως συμβαίνει συχνά στην τέχνη, πίσω από τα κοστούμια, την πλοκή και τους χαρακτήρες της αρχαιότητας, ο Όφενμπαχ έκρυψε μια μουσική παρωδία της ατελείωτης δίψας των Παριζιάνων για θεάματα και διασκέδαση.6Ό.π., σ. 83.

Γελοιογραφία της οπερέτας Η Ωραία Ελένη του Ζακ Όφενμπαχ (1864). Πηγή: Europeana.

Η Ωραία Ελένη του Ζακ Όφενμπαχ, σε μουσική διεύθυνση Βάλτερ Πφέφερ, σκηνοθεσία Φρίξου Θεολογίδη, σκηνικά και κοστούμια Λίζας Ζαΐμη, Θέατρο Ολύμπια (1960/61), φωτογραφία από το αρχείο της ΕΛΣ.

Η Ωραία Ελένη του Ζακ Όφενμπαχ, σε μουσική διεύθυνση Βάλτερ Πφέφερ, σκηνοθεσία Φρίξου Θεολογίδη, σκηνικά και κοστούμια Λίζας Ζαΐμη. Εθνική Λυρική Σκηνή, Θέατρο Ολύμπια, 1960/61. Φωτογραφία από το αρχείο της ΕΛΣ.

Η παριζιάνικη ζωή του Ζακ Όφενμπαχ, σε μουσική διεύθυνση Ανδρέα Πυλαρινού, σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη, σκηνικά και κοστούμια Γιώργου Πάτσα, Θέατρο Ολύμπια (2003/04), φωτογραφία Στέφανος Κυριακόπουλος.

Η παριζιάνικη ζωή του Ζακ Όφενμπαχ, σε μουσική διεύθυνση Ανδρέα Πυλαρινού, σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη, σκηνικά και κοστούμια Γιώργου Πάτσα. Εθνική Λυρική Σκηνή, Θέατρο Ολύμπια, 2003/04. Φωτογραφία Στέφανος Κυριακόπουλος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 / Η ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΣΕΛΑΜΣΗ

Η Ελένη του Σελαμσή

Η σύγχρονη εκτέλεση της Ελένης που θα παρακολουθήσετε από την Εθνική Λυρική Σκηνή είναι ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω στοιχείων, όπως θα σας περιγράψουν καλύτερα οι συντελεστές της.

Με θραύσματα από τη μουσική του Όφενμπαχ, Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ του Κορνήλιου Σελαμσή και της λιμπρετίστα Αλεξάνδρας Κ*, παίρνει αυτήν την ταλαίπωρη αρχαία ηρωίδα και της δίνει σατιρική φωνή στην ελληνική πραγματικότητα. Δώστε προσοχή στο λιμπρέτο για να ακούσετε σχόλια και απόψεις πάνω στη δική μας κοινωνία, σκέψεις πάνω στην κουλτούρα μας και τη θέση των γυναικών σε αυτήν, και φυσικά μην ξεχάσετε να μου γράψετε μετά το τέλος της παράστασης για να μου πείτε αν και σε αυτήν την εκδοχή η «Ελένη» είναι μια γυναίκα που δεν έχει κανέναν λόγο πάνω στη μοίρα της. Οι παραδόσεις υπάρχουν για να αλλάζουν και μπορεί να εκπλαγείτε.

Παρακάτω μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στο πρόγραμμα της παράστασης και να περιηγηθείτε στην ιστορία της Ελένης μέσα από τα σημειώματα των δημιουργών της.
https://www.nationalopera.gr/images/flipping/programma/

Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ του Κορνήλιου Σελαμσή, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη, σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού, σκηνικά και κοστούμια Πέτρου Τουλούδη. Σμαράγδα Βαγγελή (Ελένη). Εθνική Λυρική Σκηνή, 2023. Φωτογραφία Βαλέρια Ισάεβα.

Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ του Κορνήλιου Σελαμσή, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη, σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού, σκηνικά και κοστούμια Πέτρου Τουλούδη. Σμαράγδα Βαγγελή (Ελένη), Δημοσθένης Βλάχος (Μενέλαος), Νίκος Μασουράκης (Κάλχας). Εθνική Λυρική Σκηνή, 2023. Φωτογραφία Βαλέρια Ισάεβα.

Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ του Κορνήλιου Σελαμσή, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη, σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού, σκηνικά και κοστούμια Πέτρου Τουλούδη. Μαρία Τσιρώνη (Ελένη), Μαριαλένα Πολίτη (Βακχίς), Κατερίνα Μποτώνη (Αχιλλέας), Αντώνης Αντωνιάδης (Αίας), Νίκος Ζιάζιαρης (Μενέλαος), Χρήστος Ραμμόπουλος (Αγαμέμνων). Εθνική Λυρική Σκηνή, 2023. Φωτογραφία Βαλέρια Ισάεβα.

QUIZ / H ΩΡΑΙΑ ΕΛΕΝΗ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ / H ΩΡΑΙΑ ΕΛΕΝΗ

Eισαγωγή

Φανταστείτε πως αναλαμβάνετε τον ρόλο του ενδυματολόγου στην όπερα Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ του Κορνήλιου Σελαμσή. Μετά την πρώτη συνάντηση με την καλλιτεχνική ομάδα, καλείστε να προετοιμάσετε μια παρουσίαση για την επόμενη συνάντησή σας. Αφού πρώτα μελετήσετε την ιστορία της Ωραίας Ελένης όπως πρόκειται να αποδοθεί στη συγκεκριμένη όπερα, μπορείτε να φανταστείτε και να δημιουργήσετε το ενδυματολογικό προφίλ της δικής σας Ελένης;

Σύνδεση με μαθήματα του ωρολόγιου προγράμματος
– Εικαστικά
– Αρχαία

Θεματικές
– Ενδυματολογία
– Δημιουργία χαρακτήρα
– Μυθολογία

Προτεινόμενες διδακτικές ώρες
2 διδακτικές ώρες

Εκπαιδευτικοί στόχοι
– Εξοικείωση με τη διακαλλιτεχνική φύση της όπερας
– Καλλιέργεια της φαντασίας
– Εξερεύνηση της δημιουργικότητας
– Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης
– Ενθάρρυνση της συνεργατικής κουλτούρας (μέσα στην τάξη)

Βήμα 1

Παρακάτω θα βρείτε τη σύντομη περιγραφή της όπερας Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ. Προτού διερευνήσετε το πώς θα θέλατε να ντύσετε τη δική σας Ελένη, θα πρέπει να γνωρίζετε πολύ καλά την ιστορία της. Διαβάστε προσεκτικά την περιγραφή και συζητήστε στην τάξη τυχόν απορίες ή σκέψεις.

Σύντομη περιγραφή της ιστορίας

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε δύο χώρους (Α΄ & Β΄ Πράξη στη Σπάρτη και Γ΄ Πράξη στο Ναύπλιο, σε παραθαλάσσιο θέρετρο). Ο χρόνος της ιστορίας τοποθετείται το καλοκαίρι πριν από την έναρξη του Τρωικού πολέμου.

Στην αγορά της Σπάρτης, όπου όλοι οι ήρωες είναι μαζεμένοι, εμφανίζεται ο Πάρης μεταμφιεσμένος σε βοσκό, με στόχο να λάβει μέρος στους Αγώνες Πνεύματος της Σπάρτης και να διεκδικήσει την Ωραία Ελένη. Ο Πάρης, ο οποίος έχει γίνει αντιληπτός από τον μάντη Κάλχα και την Ελένη, νικάει στους Αγώνες Πνεύματος. Ένα μήνα μετά, και ενώ ο μάντης Κάλχας με εντολή του Δία στέλνει τον Μενέλαο στην Κρήτη, η Ελένη, μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου, έρχεται πιο κοντά με τον Πάρη. Ο Μενέλαος αιφνιδιάζει την Ελένη επιστρέφοντας νωρίτερα από την Κρήτη και την κατηγορεί για απιστία. Μία εβδομάδα μετά όλοι οι ήρωες μεταφέρονται στο Ναύπλιο (θερινό θέρετρο), η ένταση μεταξύ Ελένης και Μενέλαου συνεχίζεται, ενώ ο Αγαμέμνων και ο μάντης Κάλχας γνωρίζοντας την εξέλιξη του μύθου προσπαθούν να πείσουν τον Μενέλαο να αφήσει την Ελένη να φύγει. Ένα πλοίο που καταφθάνει στο Ναύπλιο φέρνει την ανατροπή. Το πλοίο φτάνει στο λιμάνι και εμφανίζεται ο Πάρης, αυτή τη φορά μεταμφιεσμένος σε Μέγα Μάντη της Αφροδίτης. Όλοι τον υποδέχονται με χαρά και σεβασμό, ενώ η Ελένη αντιλαμβάνεται ποιος πραγματικά είναι. Ο Μάντης, θέλοντας να ικανοποιήσει το αίτημα της θεάς Αφροδίτης, ζητάει να πάρει μαζί του την Ελένη στα Κύθηρα, στο πλάι της θεάς. Η ιστορία ολοκληρώνεται με την Ελένη να φεύγει μαζί με τον Πάρη-Μέγα Μάντη, θέλοντας να ικανοποιήσει το αίτημα της θεάς. Πριν αποχωρήσει όμως από το Ναύπλιο, προειδοποιεί τον Μενέλαο και τον Αγαμέμνονα πως η φυγή της στην Τροία δεν μπορεί να αποτελέσει αιτία για να ξεκινήσει ο πόλεμος, καθώς δεν την άρπαξε ο Πάρης με τη βία αλλά ήταν δική της επιθυμία να τον ακολουθήσει.

Βήμα 2

Για τη συγκεκριμένη δράση μπορείτε να δουλέψετε ατομικά ή σε μικρές ομάδες.

1. Μπορείτε να επιλέξετε και να καταγράψετε πέντε επίθετα τα οποία να περιγράφουν τον χαρακτήρα της Ελένης;

2. Μπορείτε να περιγράψετε σε μια σύντομη παράγραφο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της Ελένης, όπως τη φαντάζεστε;

Βήμα 3

Στη συνέχεια, μοιραστείτε τις διαφορετικές περιγραφές και επίθετα και συζητήστε στην τάξη για τα κοινά στοιχεία αλλά και τις διαφορές που έχουν μεταξύ τους οι Ελένες της τάξης σας.

Οι περιγραφές σας θυμίζουν κάποια άλλη ηρωίδα από την ιστορία, τα κόμικ ή τον κινηματογράφο;

Βήμα 4

Με βάση τα παραπάνω και σκεπτόμενοι το προφίλ που θα θέλατε να έχει η δική σας Ελένη, βρείτε στο διαδίκτυο εικόνες και δημιουργήστε ένα κολάζ με αυτές, το οποίο θα αποτελέσει αναφορά για την ενδυματολογική οπτική σας στη συγκεκριμένη παραγωγή.

Έχοντας στο μυαλό σας την ιστορία της Ωραίας Ελένης του Όφενμπαχ, αλλά και όλα όσα συζητήσατε και σκεφτήκατε, μπορείτε να προσπαθήσετε να δημιουργήσετε χρησιμοποιώντας τον πίνακα ιδεών (moodboard) έναν «χάρτη» για την εικόνα της δικής σας Ελένης. Αποκόμματα από εφημερίδες και περιοδικά, εικόνες, έργα τέχνης, φωτογραφίες και σκίτσα από το ίντερνετ, φωτογραφίες και δικά μας σκίτσα, παλέτες χρωμάτων, κομμάτια από υφάσματα και άλλα υλικά που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, σύντομα κείμενα-ιδέες και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε, μπορεί να δημιουργήσει το κολάζ πάνω στον πίνακα ιδεών.

Προσοχή! Δεν πρέπει να μας παρασύρει απαραίτητα το γεγονός πως η Ωραία Ελένη βρίσκεται στην αρχαία Ελλάδα. Στην όπερα και στο θέατρο πολλές φορές μπορεί να παρακολουθήσουμε μια αρχαία τραγωδία με φουτουριστικά κοστούμια που έρχονται από το μέλλον και έναν Ντον Τζοβάννι που, αντί για περούκα με λευκά μπουκλάκια και γιλέκο, να φοράει πολύχρωμο καμπάνα παντελόνι, ανοιχτό φλοράλ πουκάμισο και γυαλιά ηλίου. Αφήστε ελεύθερη τη δημιουργικότητά σας και φτιάξτε την Ελένη που θα θέλατε εσείς να δείτε επί σκηνής.

moodboard

Βήμα 5

Με άξονα το moodboard το οποίο δημιουργήσατε στο βήμα 4, μπορείτε τώρα να σχεδιάσετε ένα σκίτσο της δικής σας Ελένης;